การผลิตข้าวโดยการตัดตอซังข้าว
ของนายยอด ฝ้ายเทศ โทร.0865895610 เกษตรตำบลกกแรต อำเภอกงไกรลาศ จังหวัดสุโขทัยวันที่ 17 ธันวาคม 2550 เวลา 10.00 น.
กิจกรรมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวตำบลกกแรต ที่มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อให้เกิดองค์ความรู้ของชุมชนโดยเกษตรกรเรียนรู้ร่วมกัน จึ่งเป็นโอกาสดีที่นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรประจำตำบลจะได้จัดกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ให้กับชุมชนในครั้งนี้ มีเกษตรกรร่วมแลกเปลี่ยน จำนวน 6 นาย คือ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านนายชิน อินทรพุก และนายอินทร์ เปลี่ยนดี ซึ่งก็เป็นผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านเหมือนกันและมีเกษตรกรอื่น ๆ เช่น นายวิสุทธิ์ หวังเกตุ , นายวงค์ คงอิ่ม และนางสีชมพู หาญชำนิ เกษตรกรเจ้าของแปลงเรียนรู้การเกษตรพอเพียงสุดท้าย คือ นายยอด ฝ้ายเทศ เป็นเกษตรกรผู้ได้รับมอบหมายให้ทำหน้าที่ถอดประสบการณ์การทำนาข้าวแบบตัดตอซัง เพื่อเป็นการลดต้นทุนการผลิต นอกจากนี้ยังมีคุณพนม จิตงามขำ , คุณสมบัติ สุวนานนท์ และคุณยุพาภรณ์ นาคแท้ ซึ่งเป็นนักวิชาการส่งเสริมการเกษตรที่มาจากสำนักงานเกษตรอำเภอกงไกรลาศ โดยได้มีรายละเอียดการดำเนินกิจกรรมดังต่อไปนี้
ขั้นที่ 1 การนำเข้าสู่บทเรียน
นายสำราญ วงศ์ทิพย์ นักวิชาการส่งเสริมการเกษตร 6ว นำเข้าสู่บทเรียนโดยกล่าว สรุปการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เมื่อครั้งก่อนได้แก่ การจัดศูนย์เรียนรู้การเกษตรพอเพียง การใช้สารชีวภาพและการจัดการแปลงของนายสีชมพู หาญชำนิ ให้เข้าร่วมแลกเปลี่ยนเข้าใจถึงกระบวนการในการถอดประสบการณ์จากนั้น นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรคุณพนม จิตงามขำ ทำหน้าที่ถอดประสบการณ์จากเกษตรกรโดยการซักถาม
ขั้นที่ 2 ถอดประสบการณ์การลดต้นทุนการผลิตข้าวโดยการตัดตอซังข้าวของนายยอดฝ้ายเทศ
- พื้นที่ปลูกข้าว 28 ไร่ ใช้ข้าวพันธุ์สุพรรณบุรี 1
- ทำการเพาะปลูกช่วงเดือนกรกฎาคม เก็บเกี่ยววันที่ 1 พฤศจิกายน 2550
- การตัดตอซัง หลักการเก็บเกี่ยวข้าว
- ให้น้ำเพื่อเลี้ยงตอข้าวให้แตกหน่อ
- ภายใน 15 วันจึงใส่ปุ๋ยยูเรียนสูตร 46-0-0 ในอัตราเฉลี่ย 5 กิโลกรัม/ไร่
- การดูแลรักษา ให้น้ำให้ปุ๋ยแล้วก็ฉีดพ่นสารสกัดชีวภาพ 2ครั้ง ๆ ละ 10 ลิตร
- การเก็บเกี่ยวนา 28 ไร่ ได้ผลผลิตข้าว 19 เกวียน ลงทุนไปทั้งหมด 2,500 ขายผลผลิตได้เกวียนละ 6,000 บาท
- ค่ารถเกี่ยวไร่ละ 400 บาทรวมลงทุนทั้งหมด 13,700 บาท
ขั้นที่ 3 การเรียนรู้หลักการจัดกระบวนการ
ความคิดเห็นจากเกษตรกร
1. ควรมีการอัดฟางแห้งในแปลงนาก่อนตัดตอซังข้าว มิเช่นนั้นเวลาเกี่ยวข้าวสิ่งเจือปนจะติดไปกับข้าว ทำให้โรงสีกดราคาได้
2. การตัดตอต้นข้าวจะห่างเพราะเวลาเกี่ยวจะต้องใช้รถเกี่ยว ฉะนั้นจึงเกิดการเหยียบย่ำของรถเกี่ยวทำให้เกิดการเสียหายและข้าวจะไม่ขึ้นจึงเป็นเหตุ ทำให้ผลผลิตลดลงส่วนหนึ่ง
3. พื้นที่น้ำท่วมซ้ำซาก
4. ราคาผลผลิตข้าวตกต่ำ
5. ปัจจัยการผลิตมีราคาสูงขึ้น
ความคิดเห็นจากเจ้าหน้าที่
1. การทำนามีการลงทุนเรื่องเมล็ดพันธุ์ใหม่ที่สูง
2. การตัดตอซังข้าวจึงเป็นการช่วยลดต้นทุนการผลิตได้
3. ไม่เสี่ยงต่อการลงทุนแบบเต็มรูปแบบเพราะพื้นที่เป็นพื้นที่น้ำท่วมซ้ำซาก
4. เผยแพร่การทำนาแบบตัดตอซังเพื่อช่วยเหลือเกษตรกรลดต้นทุนการผลิตต่อไป
5. ควรมีการหว่าน ซ้อมบางจุดที่มีการเหยียบย้ำข้าวเสียหาย เพื่อเติมเต็มให้กับพื้นที่ปลูกข้าว
6. ก่อนเกี่ยวข้าวควรงดการให้น้ำ เพื่อพื้นที่นาจะได้แห้งรถเกี่ยวจะได้ไม่เหยียบต้นข้าวเสียหายก่อนตัดตอซังข้าว
7. ไม่เสียค่าไถนา ค่าเมล็ดพันธุ์ ค่าหอยเชอรี่
8. ลดค่าใช้จ่ายในเรื่องของน้ำมันเชื้อเพลิงและค่าฉีดพ่นสารเคมี
9. พื้นที่เป็นพื้นที่เสี่ยงต่อการถูกน้ำท่วมทุกปี ในช่วงระหว่างเดือนมิถุนายนถึง กันยายนของทุกปี
(นายสำราญ วงศ์ทิพย์ - นักวิชาการส่งเสริมการเกษตร 6ว)
กิจกรรมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวตำบลกกแรต ที่มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อให้เกิดองค์ความรู้ของชุมชนโดยเกษตรกรเรียนรู้ร่วมกัน จึ่งเป็นโอกาสดีที่นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรประจำตำบลจะได้จัดกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ให้กับชุมชนในครั้งนี้ มีเกษตรกรร่วมแลกเปลี่ยน จำนวน 6 นาย คือ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านนายชิน อินทรพุก และนายอินทร์ เปลี่ยนดี ซึ่งก็เป็นผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านเหมือนกันและมีเกษตรกรอื่น ๆ เช่น นายวิสุทธิ์ หวังเกตุ , นายวงค์ คงอิ่ม และนางสีชมพู หาญชำนิ เกษตรกรเจ้าของแปลงเรียนรู้การเกษตรพอเพียงสุดท้าย คือ นายยอด ฝ้ายเทศ เป็นเกษตรกรผู้ได้รับมอบหมายให้ทำหน้าที่ถอดประสบการณ์การทำนาข้าวแบบตัดตอซัง เพื่อเป็นการลดต้นทุนการผลิต นอกจากนี้ยังมีคุณพนม จิตงามขำ , คุณสมบัติ สุวนานนท์ และคุณยุพาภรณ์ นาคแท้ ซึ่งเป็นนักวิชาการส่งเสริมการเกษตรที่มาจากสำนักงานเกษตรอำเภอกงไกรลาศ โดยได้มีรายละเอียดการดำเนินกิจกรรมดังต่อไปนี้
ขั้นที่ 1 การนำเข้าสู่บทเรียน
นายสำราญ วงศ์ทิพย์ นักวิชาการส่งเสริมการเกษตร 6ว นำเข้าสู่บทเรียนโดยกล่าว สรุปการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เมื่อครั้งก่อนได้แก่ การจัดศูนย์เรียนรู้การเกษตรพอเพียง การใช้สารชีวภาพและการจัดการแปลงของนายสีชมพู หาญชำนิ ให้เข้าร่วมแลกเปลี่ยนเข้าใจถึงกระบวนการในการถอดประสบการณ์จากนั้น นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรคุณพนม จิตงามขำ ทำหน้าที่ถอดประสบการณ์จากเกษตรกรโดยการซักถาม
ขั้นที่ 2 ถอดประสบการณ์การลดต้นทุนการผลิตข้าวโดยการตัดตอซังข้าวของนายยอดฝ้ายเทศ
- พื้นที่ปลูกข้าว 28 ไร่ ใช้ข้าวพันธุ์สุพรรณบุรี 1
- ทำการเพาะปลูกช่วงเดือนกรกฎาคม เก็บเกี่ยววันที่ 1 พฤศจิกายน 2550
- การตัดตอซัง หลักการเก็บเกี่ยวข้าว
- ให้น้ำเพื่อเลี้ยงตอข้าวให้แตกหน่อ
- ภายใน 15 วันจึงใส่ปุ๋ยยูเรียนสูตร 46-0-0 ในอัตราเฉลี่ย 5 กิโลกรัม/ไร่
- การดูแลรักษา ให้น้ำให้ปุ๋ยแล้วก็ฉีดพ่นสารสกัดชีวภาพ 2ครั้ง ๆ ละ 10 ลิตร
- การเก็บเกี่ยวนา 28 ไร่ ได้ผลผลิตข้าว 19 เกวียน ลงทุนไปทั้งหมด 2,500 ขายผลผลิตได้เกวียนละ 6,000 บาท
- ค่ารถเกี่ยวไร่ละ 400 บาทรวมลงทุนทั้งหมด 13,700 บาท
ขั้นที่ 3 การเรียนรู้หลักการจัดกระบวนการ
ความคิดเห็นจากเกษตรกร
1. ควรมีการอัดฟางแห้งในแปลงนาก่อนตัดตอซังข้าว มิเช่นนั้นเวลาเกี่ยวข้าวสิ่งเจือปนจะติดไปกับข้าว ทำให้โรงสีกดราคาได้
2. การตัดตอต้นข้าวจะห่างเพราะเวลาเกี่ยวจะต้องใช้รถเกี่ยว ฉะนั้นจึงเกิดการเหยียบย่ำของรถเกี่ยวทำให้เกิดการเสียหายและข้าวจะไม่ขึ้นจึงเป็นเหตุ ทำให้ผลผลิตลดลงส่วนหนึ่ง
3. พื้นที่น้ำท่วมซ้ำซาก
4. ราคาผลผลิตข้าวตกต่ำ
5. ปัจจัยการผลิตมีราคาสูงขึ้น
ความคิดเห็นจากเจ้าหน้าที่
1. การทำนามีการลงทุนเรื่องเมล็ดพันธุ์ใหม่ที่สูง
2. การตัดตอซังข้าวจึงเป็นการช่วยลดต้นทุนการผลิตได้
3. ไม่เสี่ยงต่อการลงทุนแบบเต็มรูปแบบเพราะพื้นที่เป็นพื้นที่น้ำท่วมซ้ำซาก
4. เผยแพร่การทำนาแบบตัดตอซังเพื่อช่วยเหลือเกษตรกรลดต้นทุนการผลิตต่อไป
5. ควรมีการหว่าน ซ้อมบางจุดที่มีการเหยียบย้ำข้าวเสียหาย เพื่อเติมเต็มให้กับพื้นที่ปลูกข้าว
6. ก่อนเกี่ยวข้าวควรงดการให้น้ำ เพื่อพื้นที่นาจะได้แห้งรถเกี่ยวจะได้ไม่เหยียบต้นข้าวเสียหายก่อนตัดตอซังข้าว
7. ไม่เสียค่าไถนา ค่าเมล็ดพันธุ์ ค่าหอยเชอรี่
8. ลดค่าใช้จ่ายในเรื่องของน้ำมันเชื้อเพลิงและค่าฉีดพ่นสารเคมี
9. พื้นที่เป็นพื้นที่เสี่ยงต่อการถูกน้ำท่วมทุกปี ในช่วงระหว่างเดือนมิถุนายนถึง กันยายนของทุกปี
(นายสำราญ วงศ์ทิพย์ - นักวิชาการส่งเสริมการเกษตร 6ว)
เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง