วิธีการเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ย

ของสุวรรณ  เสือเณร หมู่ที่ 4 ตำบลบ้านกร่าง อำเภอกงไกรลาศ  จังหวัดสุโขทัย

การเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ย เป็นวิธีการที่ได้ประยุกต์มาจากการเพาะเห็ดฟางแบบกองสูงข้อดีของการเพาะ เห็ดฟางแบบกองเตี้ยก็คือ สามารถจะใช้วัสดุเพาะได้หลายอย่าง เช่น ฟาง ผักตบชวา  ต้นกล้วย ขี้เลื่อนที่ผุแล้ว  ชานอ้อย เหล่านี้เป็นต้น  เป็นการเพาะที่ใช้วัสดุน้อยแต่ได้ผลผลิตดอกเห็ดได้สูง     แต่เมื่อเห็ดออกดอกแล้วใช้เวลาการเก็บผลผลิตทั้งหมดได้ในระยะเวลาสั้นมาก  สามารถรู้ผลผลิตค่อยข้างแน่นอน และเหมาะในการเพาะเป็นอาชีพหรือทำไว้เพื่อใช้กินเองในครัวเรือน  เนื่องจากการเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ยนี้ ขนาดกองเล็กมาก  ดังนั้น เพื่อสะดวกในการเพาะจึงนิยมทำไม้แบบเพื่อจะอัดวัสดุที่จะเพาะให้เป็นรูปกองเล็ก ๆ ได้ ดังนั้น นายสุวรรณ  เสือเณรได้ร่วมกับนางพิกุล  สุวนานนท์ นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ ถอดประสบการณ์ เพื่อนำไปเผยแพร่ ดังนี้

การนำเข้าสู่บทเรียน
ขั้นตอนในการเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ย
1. เตรียมดินให้เรียบ พลิกหน้าดินตากแดดไว้ 3-4 วัน เพื่อฆ่าเชื้อโรค
2. การเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ยใช้ได้ทั้งตอซังและปลายฟางถ้าเป็นตอซังแช่น้ำพอ  อ่อนตัวก็นำมาเพาะได้ ปกติประมาณ 1 ชั่วโมง  แต่ถ้าเป็นปลายฟางแข็ง ๆ ควรแช่น้ำประมาณ 1-2 วัน หรือจุ่มน้ำแล้วนำมากองสุมกันไว้ ประมาณ 1 คืน ให้อิ่มตัวนิ่มดีเสียก่อน จึงจะใช้ได้ดี  ถ้าเป็นผักตบชวาหรือต้นกล้วยจะสับหรือไม่สับก็ได้ แต่ต้อง แช่น้ำพอนิ่ม ปกตแช่น้ำประมาณ 1-2 ชั่วโมง  แล้วนำมาใช้กองได้เลย
3. หลังจากแช่น้ำวัสดุที่จะใช้เพาะได้ที่แล้ว ให้นำวัสดุที่ใช้เพาะนั้น  ใส่ลงในกะบะไม้ที่วางเอาด้านกว้างซึ่งมี ลักษณะ ป้านลงสัมผัสพื้น  ให้ด้านแคบยู่ข้างบนใส่ให้สูงประมาณ 4-6 นิ้ว ถ้าเป็นตอซังให้วางโคนตอซังออกด้านนอก  ส่วนปลายอยู่ด้านในใช้มือกดฟางให้แน่พอสมควรแต่ถ้าเป็นปลายฟางควรขึ้นไปย่ำพร้อมทั้งรดน้ำให้ชุ่ม จ้อควรระวัง อย่าให้แฉะหรือแห้งจนเกินไป
4. นำอาหารเสริมที่ชุบน้ำแล้วโรยเป็นแถบกว่างประมาณ 2 นิ้ว รอบ ๆ ด้านทั้งสี่ด้านหนาประมาณ 1 นิ้ว
5. แบ่งเชื้อเห็ดฟางจากถุง ซึ่งปกติเชื้อเห็ดฟาง 1 ถุง หนักประมาณ 200 กรัม  ออกเป็น 3-4 ส่วน เท่า ๆ กัน  จากนั้นโรยเชื้อเห็ดฟาง 1 ส่วน โดยโรยลงบนอาหารเสริมให้ทั่งและชิดกับขอบของแบบไม้ทั้งสี่ด้านก็เป็นการเสร็จชั้นที่ 1
6. ทำชั้นที่ 2 และ 3 หรือ 4 ต่อไปก็ทำเช่นเดียวกับชั้นที่ 1 ทุกอย่าง เมื่อทำมาถึงขั้นสุดท้ายให้โรยอาหาร เสริมและเชื้อเห็ดให้เต็มทั่วหลังแปลง
7. นำฟางที่แช่น้ำมาปิดทับให้หนา 1-2 นิ้ว แล้วเอาแบบไม้ออกโดยใช้มือข้างหนึ่งกดกองฟางไว้และกองอื่น ๆ ต่อไป
8. ทำกองอื่น ๆ ต่อไปขนาดกบกองแรก  โดยเว้นระยะห่างประมาณ 6-12 นิ้ว
9. ช่องว่างระหว่างกองแต่ละกองสามารถใช้ให้เกิดประโยชน์ในการเพิ่มผลผลิตได้อีก  โดยอาจจะโรยเชื้อ  เห็ดฟางลงไปบนช่องระหว่างกอง  เพราะบริเวณนี้ก็สามารถทำให้เกิดดอกเห็ดได้จากนั้นรดน้ำดินรอบ ๆ กอง ให้เปียกชื้น
10. คลุมกองฟางด้วยผ้าพลาสติก โดยใช้ 2 ผืนเกยทับกันตรงกลางคลุมให้สูงกว่ากองฟางเล็กน้อยโดยคลุก เป็นแถว ๆ ถ้าอากาศร้อน ให้คลุมห่าง อากาศเย็นให้คลุมชิดหรืออาจคลุมติดกองเลย ในกรณีอากาศเย็นจัดการ คลุมพลาสติกเป็นเรื่องสำคัญที่แต่ละแห่งในแต่ละ ฤดูจะต้องดัดแปลงไปตามความต้องการของเห็ด คือช่วงระยะแรก ราววันที่ 1-2  เชื้อเห็ดต้องการอุณหภูมิประมาณ 35-38 องศาเซลเซียส  และในวันต่อ ๆ มาต้องการอุณหภูมิต่ำลงเรื่อย ๆ จนราว
11. นำฟางแห้งมาคลุม ทับผ้าพลาสติกอีกครั้งหนึ่งจนมิด  เพื่อป้องกันแสงแดด แล้วใช้ของหนัก ๆ ทับปลายผ้าให้ติดพื้นกันลมตี

ความคิดเห็นของเจ้าหน้าที่
เกษตรกรได้ทราบถึงวิธีการเพาะเห็ดเพื่อใช้เป็นแนวทางในการประกอบอาชีพเสริม หลังจากว่างเว้นจากการทำนา เป็นแหล่งเรียนรู้แก่ชุมชน

(นางพิกุล  สุวนานนท์ - นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ)
คุณเอื้อ : นายดุสิต  เพชระบูรณิน - เกษตรอำเภอกงไกรลาศ
คุณประสาน : นางพิกุล สุวนานนท์ - นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ
คุณกิจ : นายสุวรรณ   เสือเณร - เกษตรกรตำบลบ้านกร่าง
คุณอำนวย : นางพิกุล สุวนานนท์ - นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ
คุณลิขิต  : นางพิกุล สุวนานนท์ - นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ

เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง

สำนักงานเกษตรอำเภอกงไกรลาศ
เบอร์โทรศัพท์: 055-691-247 เบอร์แฟกซ์: ---
หมู่ที่ 2 ตำบลบ้านกร่าง กงไกรลาศ สุโขทัย ประเทศไทย
Powered by Kaset Bay